Tijdens onze opleidingen, en in het bijzonder binnen de Executive MBA opleiding, hebben we het geregeld over ontwikkeling. Ontwikkeling van mensen, ontwikkeling van het team waarin je werkt en ontwikkeling van organisaties. Ontwikkeling met als ambitie, het creëren van waarde. Het landschap van organisaties is de afgelopen jaren dermate verandert dat het niet alleen meer gaat om economische waarde. Hoewel bedrijfseconomen en bedrijfskundigen nog steeds de neiging hebben om vanuit economische waarde te denken, zijn er steeds meer organisaties die focussen op het leveren van een bijdrage (…aan bijvoorbeeld de maatschappij). Ook dat is een vorm van waardecreatie. Een vorm die we als bedrijfskundigen in deze tijd óók in ogenschouw moeten nemen.

Sociaal Kapitaal

Een onmisbaar onderdeel bij het creëren van deze nieuwe manier van waarde is: sociaal kapitaal. Dr. Erik Lanting omschrijft dat als volgt: “Sociaal kapitaal is de hoeveelheid actieve verbindingen tussen mensen. Gebaseerd op vertrouwen, wederzijds begrip, gedeelde waarden en gedragingen – waardoor mensen zich verbinden aan communities en waardoor een effectieve samenwerking mogelijk is.”

Sociaal kapitaal gaat dus om de betrekkingen tussen mensen. Dat is een stap verder dan wat we kennen uit de traditionele omgang met onze stakeholders (in- en extern). In plaats van het managen van individuen gaat het over het doorgronden van betrekkingen tussen mensen. Hoe werken zij samen? Hoe gaan zij met elkaar om? Die samenhang is de kern van sociaal kapitaal.

Bij sociaal kapitaal gaat het over het doelgericht verwezenlijken van de collectieve ambitie. Het met elkaar creëren van waarde vanuit een gezamenlijke intentie. En dan gaat het al snel over normen, waarden en opvattingen. Je hebt saamhorigheid nodig om een solide community te vormen. Met die reden formuleren organisaties kernwaarden, een visie en een missie. Maar, die specifieke identiteit gaat pas leven wanneer mensen binnen de organisatie zich kunnen identificeren met die identiteit. Wanneer jij je als werknemer voldoende kunt identificeren met de collectieve ambitie van de organisatie en de waarde die daar gecreëerd wordt, dan ben jij interessant voor de organisatie en is de organisatie interessant voor jou.

Het belang voor organisaties

In deze tijd van war on talent wordt het steeds belangrijker om mensen aan je organisatie te binden. Bij het creëren van sociaal kapitaal zorg je er voor dat je als organisatie aantrekkelijker wordt. Dat doe je door de waarden, normen en opvattingen van de organisatie kenbaar te maken. Individuen kunnen daardoor nagaan of die overeenkomen met hun eigen waarden, normen en opvattingen.

De normen, waarden en opvattingen van een organisatie zijn te vormen en veranderen mee met de tijd. Persoonlijke normen, waarden en opvattingen zijn daarentegen veel minder beïnvloedbaar. Zij zijn gevormd door onze opvoeding en de ervaringen die je hebt opgedaan in je leven tot nu toe. Die fit tussen mens en organisatie is daardoor niet zo vanzelfsprekend of kan veranderen gedurende een dienstverband. Des te belangrijker dus om hier aandacht aan te (blijven) besteden.

Kortom: bij sociaal kapitaal gaat het voornamelijk om identificatie en haakt daarmee heel erg aan bij positionering van zowel de organisatie als het individu. Passen individu en organisatie bij elkaar? Dat is een constante dialoog, en als daar een fit zit dan sta je aan beide kanten sterker.

In het licht van de huidige war on talent is het ongelooflijk belangrijk dat organisaties mensen duurzaam aan zich weten te binden. Dit is niet alleen een taak voor HR, maar ook als strategisch manager is het uitermate belangrijk om dit mee te nemen bij besluitvorming. Met de positionering van het bedrijf in je achterhoofd kun je beter richting geven aan de organisatie.