Het bedrijf Finext is volledig georganiseerd volgens het Agile principe met zelfsturende teams. Jan Dirk Hogendoorn, één van de bijna 100 partners van Finext, vertelt over hoe zijn bedrijf is gegroeid van oorspronkelijk 10 werknemers in 1999 naar 150 vandaag de dag. En steeds meer organisaties volgen, Semco in Brazilië, Valve in De Verenigde Staten en het Nederlandse Buurtzorg werken succesvol met zelfsturende teams.
Managementgoeroe Ricardo Semler is de grondlegger geweest van het zelfsturende organisatieprincipe. Toen hij het bedrijf van zijn vader overnam, stelde hij zich een aantal vragen. Waarom kunnen mijn werknemers hun e-mail op zondag lezen, maar mogen ze niet op maandag naar de bioscoop? Waarom houden we altijd van die ellenlange vergaderingen? En waarom nemen werknemers hun werk mee naar huis, maar nooit hun kinderen mee naar het werk?
Principes van zelfsturing
De zelfsturende teams van Finext zijn georganiseerd rond een aantal principes. Ten eerste zijn er geen managers. Professionals zijn namelijk prima in staat zichzelf aan te sturen. Hogendoorn: “In organisaties denkt vaak de meerderheid nog dat managers essentieel zijn voor het behalen van resultaat. Integendeel, heeft onderzoek aangetoond. Er is juist een tegengestelde relatie tussen het aantal managers en de productiviteit.”
Daarnaast zijn er geen stafafdelingen bij Finext. Elk team organiseert zelf de financiën, marketing, sales en HR. Werknemers evalueren elkaar en teams bepalen zelf welke nieuwe collega in het teams past. En als een werknemer het team wil verlaten, dan is dat ook geen probleem. Vrijheid is een belangrijke waarde. Bovendien is volledige transparantie over bijvoorbeeld omzet, kosten, salarissen, en dergelijke een vanzelfsprekendheid in de organisatie. Iedereen werkt immers aan hetzelfde doel.
Bij Finext heersen geen regels, maar waarden. Belangrijk is vertrouwen, verantwoordelijkheid, vrijheid en transparantie. Hogendoorn: “Bij Finext geloven we dat controle voortkomt uit wantrouwen. Als je dus vertrouwen in je organisatie wilt, zul je de controle moeten loslaten. En je kunt er zeker op vertrouwen dat mensen dan iets goeds doen voor de organisatie.”
Problemen oplossen
Maar hoe worden problemen dan opgelost? “Simpel,” zegt Hogendoorn, “door met elkaar in gesprek te gaan. We praten open over de waarden van de organisatie en geven elkaar feedback. Eigenlijk is het enige dat je daarvoor nodig hebt een goede koffiemachine op een centrale plek waar mensen elkaar ontmoeten.”
Dat het werkt is niet alleen gebaseerd op de verhalen, maar ook aantoonbaar. Finext is sinds de oprichting significant gegroeid. Bovendien scoort Finext in vergelijking met soortgelijke organisaties beter op ratio’s als werknemerstevredenheid, ziekteverzuim en klantenloyaliteit. Hogendoorn: “Onze klanten merken dat het bij ons anders is en ervaren dat als positief. Ondanks de financiële crisissen in de afgelopen jaren, is Finext een winstgevende organisatie gebleven.”
